Η κατάθλιψη έχει ήδη περιγραφεί από την αρχαιότητα, όπως έχει βρεθεί σε πολλά αρχαία κείμενα (παραδείγματα του βασιλιά Σαούλ στην παλιά διαθήκη, η αυτοκτονία του Αίαντα στην Ιλιάδα, το 400 π.χ. ο Ιπποκράτης χρησιμοποίησε τον όρο μελαγχολία κ.ά). Η κατάθλιψη ή μείζον καταθλιπτική διαταραχή είναι μια συχνή ψυχική ασθένεια που επηρεάζει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού και εμφανίζεται σε μεγάλο εύρος ηλικιακών ομάδων.
Τα κύρια χαρακτηριστικά και κριτήρια της κατάθλιψης κατά το Αμερικάνικο ταξινομικό σύστημα DSM-5 είναι:
1) Καταθλιπτική διάθεση – αίσθημα θλίψης κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας (νιώθει λυπημένος, άδειος ή χωρίς ελπίδα)
2) Αίσθημα ανηδονίας – απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης στο σύνολο των δραστηριοτήτων κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας
3) Διαταραχή όρεξης με απώλεια ή αύξηση βάρους και όρεξης
4) Διαταραχή ύπνου με αϋπνία ή υπερυπνία
5) Ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση (αντιληπτή και από τρίτους, όχι απλά υποκειμενικά συναισθήματα ανησυχίας ή επιβράδυνσης)
6) Αίσθημα κόπωσης και απώλειας ενέργειας
7) Αίσθημα αναξιότητας ή ενοχών
8) Διαταραχή συγκέντρωσης με ελαττωμένη ικανότητα του ατόμου να σκεφθεί ή να συγκεντρωθεί ή αναποφασιστικότητα
9) Σκέψεις θανάτου, αυτοκτονικός ιδεασμός ή απόπειρα αυτοκτονίας ή σχέδιο αυτοκτονίας.
Τα συμπτώματα προκαλούν κλινικά σημαντική δυσφορία ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό τομέα ή σε άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας του ατόμου.
Θεραπευτική αντιμετώπιση της κατάθλιψης: συστηματική παρακολούθηση από ψυχίατρο, φαρμακευτική αγωγή, υποστηρικτική ψυχοθεραπεία, ψυχολογική υποστήριξη, ομαδική ψυχοθεραπεία, ψυχοεκπαίδευση, ομάδες απασχόλησης και ψυχαγωγίας.
